معنی پنج ارش - جستجوی لغت در جدول جو

پنج ارش

لغت نامه دهخدا

معجونی که پزشکان قدیم از پنج داروی مقوی می ساخته اند، فنجنوش، برای مثال در چارسوی فقر درآ تا ز راه ذوق / دل را ز پنج نوش سلامت کنی دوا (خاقانی - ۴)

فرهنگ فارسی عمید

پنج گوش

(پَ)

که پنج زاویه دارد

لغت نامه دهخدا

غنج رش

(غَ رَ / رِ)

غوک. (جهانگیری) (فرهنگ رشیدی). وزغ. به طبری بک خوانند و با واو بدل شود. (انجمن آرا) (آنندراج). وزق و غوک، و بعربی ضفدع خوانند، و بعضی به کسر رای بی نقطه گفته اند. غنجمرش. غنجموش. (برهان قاطع). در فرهنگ رشیدی آمده: غنجرش غوک باشدو بعضی غنجموش نیز گفته اند. شاعر گوید:
همچو شیرم روز و شب اندر غرش
ذکر نامت میکنم چون غنجرش.
- انتهی.
ظاهراً غنجموش است. اسدی در لغت فرس ص 171 آرد: ’چغز، غوک بود و به تازی غنجموس (با سین مهمله) گویندش’ و قول شاعر گمنامی که رشیدی از او شاهد آورده نیز مستند نتواند بود، چه احتمال قوی میرود که او خود کلمه را مصحف خوانده بنظم درآورده است. (حاشیۀ برهان قاطع چ معین)

لغت نامه دهخدا

پنج سر

(پَ سَ)

در قدیم با واو مجهول، چوب و درخت و تخته، واز این جهت چوب تراش را درودگر گویند. (از برهان)

لغت نامه دهخدا

گنج عرش

(گَ جِ عَ)

مأخوذ است از حدیث: ان للّه کنزاً (یا کنوزاً) مفتاحه (یا مفاتیحها) السنه الشعراء:
هم امارت هم زبان دارم کلید گنج عرش
وین دو دعوی را دلیل است از حدیث مصطفی.
خاقانی (دیوان چ سجادی ص 18)

لغت نامه دهخدا

غنج مرش

(غَ مَ رَ / رِ)

بمعنی غنجرش که وزق و غوک باشد، و بفتح را هم گفته اند. (برهان قاطع) (آنندراج). رجوع به غنجرش و غنجموش شود

لغت نامه دهخدا

پنج مره

(پَ م رَ)

موضعی در شمال کارده در نواحی شمالی مشهد مقدس

لغت نامه دهخدا

پنج نوش

(پَ)

معجونی باشد مرکب از پنج چیز که بجهت تقویت دل خورند، و معرب آن فنجنوش است. (برهان قاطع). نوعی است از ترکیب که مرکب باشد از سیماب و مس و آهن و این را هندیان پنج امرت گویند یعنی پنج آب حیات و اطباء فرس فقط ریم آهن را گویند معرب آن فنجنوش است. (از شرح خاقانی، غیاث اللغات). معرب آن فنجنوش بود و اکنون به معجون فنجوش اشتهار دارد. (فرهنگ جهانگیری). معجونی است مرکب از پنج جزو که مقوی و مفرح دل است و فنجنوش معرب آن و معنی ترکیبی آن پنج حیات است. (فرهنگ رشیدی) :
در چار سوی فقر درآ تا ز راه ذوق
دل را به پنج نوش سلامت کنی دوا.
خاقانی.
هفت جوش آینه دادت تو نیز
پنج نوش از کلک صفرائی فرست.
خاقانی.
- پنج نوش سلامت، حواس خمسۀباطن. (آنندراج). و نیز رجوع به فنجنوش شود

لغت نامه دهخدا

پنج برگ

(پَ بَ)

بنطافیلون. (ذخیرۀ خوارزمشاهی). و نیز رجوع به پنج انگشت شود

لغت نامه دهخدا

پنج دری

(پَ دَ)

اطاقی که پنج در یک سو (معمولاً رو بصحن) دارد، و این نوع بنا سابقاً بیشتر معمول بوده

لغت نامه دهخدا

پن مارش

(پَ)

نام شهری واقع در فینیستر از ناحیۀکمپر دارای 7037 تن سکنه و بدانجا صید ماهی کنند
از ناحیۀ اکس دارای 4270 تن سکنه ودر آنجا عصاری روغنهای نباتی و ازجمله زیتون هست
(پوانت دو...) (در لهجۀ برونن، سر اسب) دماغه ای در جنوب شرقی بال اودیترن

نام شهری واقع در فینیستر از ناحیۀکمپر دارای 7037 تن سکنه و بدانجا صید ماهی کنند
از ناحیۀ اکس دارای 4270 تن سکنه ودر آنجا عصاری روغنهای نباتی و ازجمله زیتون هست
(پوانت دو...) (در لهجۀ برونن، سر اسب) دماغه ای در جنوب شرقی بال ِ اودیترن

لغت نامه دهخدا